Miếu Bà Phi Yến Côn Đảo - An Sơn Miếu (2024)

Tour Côn Đảo từ Hà Nội Giá Rẻ Du lịch Côn Đảo 04/24

Giá từ: 5.600.000đ

3 ngày

Vài nét về Di tích Miếu Bà Phi Yến

Ngôi Miếu được xây dựng từ năm 1785 để thờ Bà Phi Yến – vợ của chúa Nguyễn Ánh (vua Gia Long). Có thể nói miếu Bà là một trong rất ít di sản văn hóa dân gian của Côn Đảo. Vào ngày 18-10 âm lịch hàng năm, Du khách đi tour du lịch Côn Đảo và người dân khắp nơi đổ về tham gia lễ Giỗ bà Phi Yến, đây cũng là lễ hội trang trọng do ngành văn hóa tổ chức. Miếu Bà đã được UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu xếp hạng di tích cấp tỉnh.

Cửa chính vào An Sơn Miếu

Sự Tích Miếu Bà Phi Yến

Năm 1783, Chiến tranh với quân Tây Sơn thất bại, Nguyễn Ánh và đoàn tùy tùng gồm khoảng 100 gia đình phải chạy trốn ra Côn Đảo để tránh sự truy đuổi của quân Tây Sơn. Tại đây, Ông đã lập lên 3 làng là: An Hải, Ăn Hội và Cỏ Ống vẫn còn cho đến ngày nay.

Mong muốn xin viên binh từ Pháp để đánh lại quân Tây Sơn nên ông đưa hoàng tử Hội An (hoàng tử Cải) tháp tùng cùng viên quan người Pháp tên Bá Đa Lộc sang Pháp làm con tin để cầu viện. Bà Phi Yên ngỏ lời can ngăn Nguyễn Ánh: “Việc đánh nhau với quân Tây Sơn là chuyện trong nhà, thiếp nghĩ chúa công không nên nhờ vả ngoại bang, nếu thắng được quân Tây Sơn thì chẳng vẻ vang gì mà e còn lắm điều rối rắm về sau…”

Bia ghi sự tích bà Phi Yến

Với điều can ấy mà chúa Nguyễn Ánh đã nổi trận lôi đình, nghi bà Phi Yến có thông đồng với quân Tây Sơn từ trước, nên hô quân bắt chém. Nhưng may mắn được các quan cận thần hết lời xin ngăn cho bà thoát tội chết. Tuy nhiên, Chúa Nguyễn Ánh vẫn bắt giam cầm bà vào một hang đá trên hòn đảo hoang nằm về phía Tây Nam của quần đảo Côn Lôn (Hòn Bà ngày nay hay còn gọi đảo Côn Sơn nhỏ).

Truyền lệnh giam cầm Bà Phi Yến xong thì Nguyễn Ánh được tin quân Tây Sơn sắp truy đuổi đến Đảo, ông liền cùng đoàn tùy tùng xuống thuyền bỏ chạy. Hoàng tử Cải (5 tuổi) đứa con duy nhất của bà Phi Yến cùng với chúa Nguyễn Ánh không chịu đi theo mà khóc đòi mẹ. Trong lúc tức giận, Nguyễn Ánh đã ném con xuống biễn, xác hoàng tử cải trôi tấp vào làng Cỏ Ống. Bởi vậy, cho tới ngày nay, khách du lịch đi tour Côn Đảo cũng thường tìm tới làng Cỏ Ống để viếng mộ và Miếu Cậu

Lễ Hội ngày 18/10 âm lịch hàng năm

Truyền thuyết về Bà Phi Yến

Theo truyền thuyết được người dân nơi đây kể lại, bà Phi Yến đã được người dân tại Đảo giải thoát và được hai con vật là vượn bạch và hắc hổ đưa đến làng Cỏ Ống nơi có mộ hoàng tử Hội An. Dân làng cám cảnh, họ hát ví:“Gió đưa cây Cải về trời, Rau Răm ở lại chịu đời đắng cay” (Cải đây là Hoàng tử Cải và Răm là tên tục của bà Phi Yến) và người dân Côn Đảo tin rằng, câu hát này, xuất phát từ một câu chuyện lịch sử, đau lòng của bà Phi Yến. Dân làng Cỏ Ống đã dựng cho bà một ngôi nhà nhỏ ở gần đó để tiện bề trông nom mộ con trai mình.

Tháng 10 (Âm Lịch) năm 1785, Như mọi năm, làng An Hải (nơi có ngôi An Sơn Miếu ngày nay) tổ chức hội làm chay tế lễ trong làng. Họ rước bà Phi Yến đến tham dự cho thêm phần long trọng. Đêm hôm ấy, tại làng An Hải bà đã bị tên Biện Thi (một tên đồ tể) trong làng lén vào cấm phòng định giở trò sàm sỡ, song Biện Thi chỉ vừa nắm được tay bà thì bà đã kịp tri hô cho dân làng bắt giam. Cũng đêm hôm ấy bà Phi Yến đã liều mình tự tử để được vẹn toàn danh tiết.

Tượng bà Phi Yến

Lễ giỗ Bà Phi Yến và Lễ hội tại An Sơn Miếu

Số phận đã an bà bà Phi Yến đã yên nghỉ tại làng An Hải, dân làng lo việc tang lễ và lập miếu thờ bà - người phụ nữ “Trung trinh tiết liệt”. Hàng năm, cứ vào ngày 18 tháng 10 (Âm Lịch), người dân tại làng An Hải đều tổ chức Lễ giỗ cho bà rất long trọng và thường làm cỗ chay.

Bản đồ đi lễ Côn Đảo

Sau khi Bà mất, nhân dân trên đảo thương tiếc đã lập miếu thờ gọi là Miếu Bà. Năm 1861, sau khi chiếm đảo, thực dân Pháp đã quyết định di dời toàn bộ dân để xây dựng nhà tù nên ngôi miếu dần bị đổ nát. Đến năm 1981 nhân dân trên đảo đã xây dựng lại ngôi miếu khang trang trên nền ngôi miếu cũ và thờ tự cho đến ngày nay. Việc tham gia lễ giỗ của bà, cũng chính là thưởng thức một nét văn hóa truyền thống đặc sắc của người dân Đảo. Đối với những người dân tại làng An Hải nói riêng và Côn Đảo nói chung, ngôi miếu bà rất linh thiêng, gắn liền với câu chuyện bi thương của bà. Khách đi tour du lịch Côn Đảo đều đến tham quan miếu và thắp hương tưởng nhớ bà.

(Nguồn ảnh: Kỳ Nghỉ Đông Dương và các nguồn sưu tầm khác. Nếu bạn là tác giả ảnh, vui lòng liên hệ với website chúng tôi. Xin cảm ơn!)